पर्यावरणपूरक आणि शांततेत गणेश विसर्जनाचे आदर्श उदाहरण – श्री गुरुदेव व्यायाम प्रसारक मंडळ, पिंप्री देशमुख

पिंप्री देशमुख, खामगाव तालुक्यातील एक छोटं आणि ऐतिहासिक गाव, दरवर्षीप्रमाणे यंदाही श्री गुरुदेव व्यायाम प्रसारक मंडळाच्या गणेशोत्सवामुळे उत्साहाने भरून गेलं होतं. या गणेश मंडळाची स्थापना सुमारे ३० वर्षांपूर्वी झाली असून, मंडळाच्या नोंदणी क्रमांक १५५२ आहे. या मंडळाचं विशेष म्हणजे, येथे वारकरी संप्रदायातील भक्तगणांचा मोठ्या प्रमाणात सहभाग असतो. ते आपल्या धार्मिक आणि पारंपरिक पद्धतींनी गणेशोत्सव साजरा करतात.

विसर्जनाची शांततापूर्ण परंपरा:
दरवर्षीप्रमाणे यंदाही गणपती विसर्जन शांततेने आणि भक्तिभावाने पार पडले. यंदाच्या गणेश विसर्जनाचं विशेष आकर्षण म्हणजे शांतीपूर्ण विसर्जनाची प्रक्रिया, जी मंडळाच्या लोकांनी कोणत्याही डीजे किंवा बँडचा वापर न करता पारंपारिक पद्धतीने पार पाडली. या वर्षी मंडळाचे अध्यक्ष २२ वर्षीय श्याम मोळे होते. शिक्षणाने बी.ए. पूर्ण केलेल्या श्याम यांनी नवीन विचारांचा स्वीकार केला असला तरी त्यांनी आपल्या पारंपारिक मूल्यांना सोडले नाही. त्यांनी विसर्जनादरम्यान पारंपरिक भजन-कीर्तनांसह भक्तीभावाने शांतीपूर्ण वातावरणात गणेश विसर्जन घडवून आणलं.

विशेष म्हणजे, या शांततेत विसर्जन करण्याच्या उपक्रमाचा एक व्हिडिओ सोशल मीडियावर खूपच व्हायरल झाला आहे. या व्हिडिओमध्ये लोकांनी डीजे किंवा बँडच्या गोंगाटाविना केलेलं पारंपरिक आणि शांत विसर्जन लोकांच्या पसंतीस उतरलं आहे. वारकरी संप्रदायाच्या विचारांचा आदर करत विसर्जनाची ही अनोखी पद्धत पाहून अनेकांनी मंडळाच्या या उपक्रमाचं कौतुक केलं आहे. शांतीचा संदेश देणारा हा व्हिडिओ आता अनेक ठिकाणी चर्चेचा विषय बनला आहे.

गणेशोत्सव साजरा करण्याची आदर्श पद्धत:
गणेशोत्सव साजरा करताना आज अनेक ठिकाणी डीजे, मोठा आवाज, बँड-बाजा अशा गोंगाटाने उत्सवाची पारंपारिक भक्तिरस थोडा विस्कळीत होत आहे. या गोंगाटामुळे पर्यावरणावर देखील नकारात्मक परिणाम होतो, आणि भक्तिभावापेक्षा ध्वनीप्रदूषण अधिक वाढतं. याच संदर्भात श्री गुरुदेव व्यायाम प्रसारक मंडळाने एक आदर्श उदाहरण घालून दिलं आहे. त्यांनी डीजे आणि बँडच्या गोंगाटाचा वापर न करता वारकरी संप्रदायाच्या शांततेच्या विचारांनी विसर्जन साजरं केलं आहे.

व्हायरल व्हिडिओ बघा:

शांततेत विसर्जन करण्याचे फायदे:
शांततेत आणि भक्तिभावाने विसर्जन केल्यामुळे अनेक सकारात्मक परिणाम दिसून येतात. पहिला फायदा म्हणजे पर्यावरण संरक्षण. डीजे आणि बँडच्या गोंगाटामुळे ध्वनीप्रदूषण होतं आणि पाणी प्रदूषणही वाढतं. त्याचबरोबर, गोंगाटामुळे मानसिक शांतता ढळते. त्यामुळे, श्री गुरुदेव व्यायाम प्रसारक मंडळाने दाखवलेल्या पद्धतीने विसर्जन केल्यास गणेशोत्सवाचा आनंद अधिकाधिक भक्तिमय होतो. भविष्यात इतर मंडळांनी देखील अशीच शांततेत विसर्जन करण्याची परंपरा स्वीकारावी, ज्यामुळे आपल्या संस्कृतीचा सन्मान आणि पर्यावरणाचे रक्षण होईल.

नव्या पिढीला प्रेरणा:
श्याम मोळे यांच्यासारख्या नव्या पिढीतील नेतृत्वाने या परंपरेला अधिक बळ दिलं आहे. फक्त २२ व्या वर्षी अध्यक्षपदाची जबाबदारी स्वीकारून त्यांनी गणेशोत्सवाचे महत्त्व आणि त्याच्या साजरीकरणाची शांतीपूर्ण पद्धत समजून घेतली आहे. अशा नेतृत्वामुळे आपल्या परंपरांचा आदर राखत नव्या पिढीला एक प्रेरणा मिळते. गणेशोत्सव फक्त मनोरंजनासाठी नसून, तो आपल्याला सामाजिक, पर्यावरणीय, आणि सांस्कृतिक दृष्टिकोनातून एक आदर्श मार्ग दाखवतो.

परंपरेची एक नवी सुरुवात:
यंदाच्या वर्षी मंडळातील सर्व मुलं, मुली, बाया आणि पुरुषांनी गणेश विसर्जनासाठी विशेष केशरी रंगाचे कपडे घातले होते. सर्वांनी केशरी रंगाचे कुर्ते आणि साड्या परिधान केल्या होत्या, आणि त्यांच्या डोक्यावर केशरी रंगाच्या फेट्याही होत्या. हा एक नवा रंगाचा वापर आणि एकसंधता दर्शवणारा सोहळा होता, जो एकतेचा आणि भक्तिभावाचा संदेश देतो.

गावातील मंडळांनी श्री गुरुदेव व्यायाम प्रसारक मंडळाप्रमाणे गणेशोत्सव साजरा करून डीजे-गोंगाटाच्या प्रदूषणमुक्त उत्सवाची एक आदर्श उदाहरण सादर करावी. गणपती बाप्पाचा उत्सव आपल्या संस्कृतीला एक आदर्श दिशा देतो, जिथे पर्यावरण आणि शांततेचे महत्त्व अधिक असते.